Chế độ tài sản của vợ chồng là một vấn đề quan trọng trong hôn nhân. Bài viết này, Công ty Luật TNHH HDS sẽ đi sâu vào tìm hiểu quy định về chế độ tài sản do vợ chồng tự thỏa thuận, từ các nguyên tắc cơ bản đến quá trình thực hiện và những lưu ý quan trọng.
Chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận là gì?
Chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận là chế độ tài sản được xác lập dựa trên sự thỏa thuận tự nguyện của hai bên vợ chồng trước hoặc trong thời gian hôn nhân, nhằm điều chỉnh quyền và nghĩa vụ tài sản của mỗi bên. Thỏa thuận này thường được lập thành văn bản và có thể bao gồm nhiều nội dung khác nhau liên quan đến tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng.
Nội dung cơ bản của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng
Nội dung cơ bản của thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng theo Điều 48 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
Tài sản chung
Thỏa thuận cần xác định rõ những tài sản nào là tài sản chung của vợ chồng, bao gồm tài sản được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, thu nhập từ công việc, sản phẩm và lợi tức phát sinh từ tài sản chung hoặc tài sản riêng của mỗi bên.
Tài sản riêng
Thỏa thuận cũng cần xác định những tài sản nào là tài sản riêng của từng bên vợ hoặc chồng, bao gồm tài sản có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế riêng, tặng cho riêng và tài sản được hình thành từ tài sản riêng của mỗi bên.
Quản lý, sử dụng và định đoạt tài sản
Thỏa thuận nên quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong việc quản lý, sử dụng và định đoạt tài sản chung và tài sản riêng. Điều này giúp tránh các tranh chấp phát sinh liên quan đến việc sử dụng tài sản trong quá trình hôn nhân.
Trách nhiệm nghĩa vụ tài chính
Thỏa thuận cần làm rõ trách nhiệm của mỗi bên đối với các nghĩa vụ tài chính chung và riêng, bao gồm các khoản nợ và nghĩa vụ thanh toán liên quan đến tài sản chung và tài sản riêng.
Các nguyên tắc khi thiết lập thỏa thuận tài sản vợ chồng
Nguyên tắc tự nguyện
Thỏa thuận tài sản vợ chồng phải được lập trên cơ sở tự nguyện của cả hai bên, không bị ép buộc, lừa dối hay đe dọa. Sự tự nguyện là yếu tố quyết định tính hợp pháp của thỏa thuận.
Nguyên tắc bình đẳng
Cả hai bên vợ chồng đều có quyền và nghĩa vụ bình đẳng trong việc xác lập và thực hiện thỏa thuận tài sản. Không bên nào được lợi dụng quyền lực hoặc địa vị để áp đặt thỏa thuận lên bên kia.
Nguyên tắc công khai, minh bạch
Thỏa thuận tài sản vợ chồng cần được lập thành văn bản rõ ràng, minh bạch và công khai giữa hai bên. Mọi điều khoản trong thỏa thuận phải được thảo luận và hiểu rõ bởi cả hai bên.
Tuân thủ pháp luật
Thỏa thuận tài sản vợ chồng phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành, không được vi phạm đạo đức xã hội hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền và lợi ích hợp pháp của bên thứ ba.
Quá trình thiết lập thỏa thuận tài sản
Chuẩn bị thỏa thuận
Trước khi lập chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận, vợ chồng nên dành thời gian thảo luận kỹ lưỡng về các nội dung cần thỏa thuận, bao gồm việc phân chia tài sản chung, xác định tài sản riêng, và các quyền và nghĩa vụ liên quan. Có thể nhờ đến sự tư vấn của luật sư để đảm bảo tính pháp lý và hợp lý của thỏa thuận.
Soạn thảo thỏa thuận
Sau khi thảo luận, vợ chồng sẽ tiến hành soạn thảo thỏa thuận bằng văn bản. Văn bản này cần có chữ ký của cả hai bên và có thể được công chứng để tăng tính pháp lý.
Công chứng thỏa thuận
Việc công chứng văn bản quy định về chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận không phải là bắt buộc nhưng được khuyến khích để đảm bảo thỏa thuận có giá trị pháp lý cao hơn và tránh các tranh chấp sau này.
Thực hiện thỏa thuận
Sau khi thỏa thuận được lập và công chứng (nếu có), vợ chồng cần tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận và thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ đã được thỏa thuận.
Các trường hợp đặc biệt
Trong quá trình hôn nhân, nếu có sự thay đổi về tài sản hoặc các điều kiện khác, vợ chồng có thể thỏa thuận lại hoặc sửa đổi thỏa thuận ban đầu. Việc thay đổi chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận cũng cần được lập thành văn bản và có thể công chứng.
Nếu có tranh chấp liên quan đến thỏa thuận tài sản, vợ chồng có thể yêu cầu Tòa án giải quyết. Tòa án sẽ căn cứ vào thỏa thuận và các quy định pháp luật để đưa ra phán quyết công bằng.
Trong trường hợp một bên mất khả năng lao động hoặc không thể thực hiện nghĩa vụ tài chính, thỏa thuận tài sản có thể được điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi cho bên yếu thế. Việc điều chỉnh cần có sự đồng ý của cả hai bên và có thể nhờ đến sự can thiệp của Tòa án nếu cần thiết.
Chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận là một công cụ hữu hiệu để vợ chồng quản lý và bảo vệ tài sản của mình trong suốt thời gian hôn nhân. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và quy định pháp luật, vợ chồng có thể thiết lập một thỏa thuận tài sản hợp lý và công bằng, đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên và giảm thiểu rủi ro tranh chấp.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ về việc lập chế độ tài sản vợ chồng theo thỏa thuận, hãy liên hệ với các chuyên gia pháp lý của HDS để được tư vấn chi tiết và chính xác nhất.
Thông tin liên hệ