Thủ tục đăng ký kết hôn là điều kiện pháp lý để xác nhận quan hệ hôn nhân hợp pháp giữa nam và nữ. Vậy trường hợp đăng ký kết hôn sai thẩm quyền pháp luật quy định xử lý như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Công ty Luật TNHH HDS.
Đăng ký kết hôn là gì?
Đăng ký kết hôn là thủ tục mà nam, nữ xác lập quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Khi thực hiện đăng ký kết hôn, cả hai bên phải đáp ứng các điều kiện về độ tuổi, năng lực hành vi dân sự, tự nguyện, và phải thực hiện tại cơ quan có thẩm quyền. Khi kết hôn hợp pháp, cả hai bên sẽ được cấp Giấy chứng nhận kết hôn.
Theo Điều 8 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, điều kiện kết hôn bao gồm:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.
- Hai bên tự nguyện quyết định kết hôn.
- Không bị mất năng lực hành vi dân sự.
- Không thuộc các trường hợp cấm kết hôn như kết hôn giả tạo, cưỡng ép, hoặc giữa những người có quan hệ huyết thống gần gũi.
Việc kết hôn phải được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Thẩm quyền đăng ký kết hôn theo quy định pháp luật
Theo Điều 17 của Luật Hộ tịch năm 2014, Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi cư trú của một trong hai bên nam, nữ có thẩm quyền thực hiện việc đăng ký kết hôn cho công dân Việt Nam cư trú trong nước.
Đối với trường hợp đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài (một trong hai bên là người nước ngoài hoặc người không quốc tịch), thẩm quyền thuộc về UBND cấp huyện theo quy định tại Điều 37 của Luật Hộ tịch.
Như vậy, việc xác định thẩm quyền đăng ký kết hôn phải dựa vào nơi cư trú của công dân và đặc thù của quan hệ kết hôn.
Đăng ký kết hôn sai thẩm quyền là gì?
Đăng ký kết hôn sai thẩm quyền là trường hợp cơ quan tiến hành thủ tục đăng ký kết hôn không có thẩm quyền theo quy định pháp luật, nhưng vẫn thực hiện việc đăng ký và cấp Giấy chứng nhận kết hôn. Điều này có thể xảy ra do nhầm lẫn trong việc xác định thẩm quyền hoặc do sơ suất từ các cơ quan có liên quan.
Ví dụ:
- Hai bên nam, nữ cư trú tại một địa phương nhưng lại đăng ký kết hôn tại UBND cấp xã khác không phải nơi cư trú của bất kỳ bên nào.
- Trường hợp có yếu tố nước ngoài nhưng đăng ký tại UBND cấp xã thay vì UBND cấp huyện.
Trong các trường hợp này, việc đăng ký kết hôn có thể bị coi là không hợp lệ và cần được xử lý theo quy định của pháp luật.
Hậu quả pháp lý của việc đăng ký kết hôn sai thẩm quyền
Theo quy định pháp luật, việc đăng ký kết hôn sai thẩm quyền có thể dẫn đến một số hậu quả pháp lý sau đây:
Giấy chứng nhận kết hôn không có giá trị pháp lý
Giấy chứng nhận kết hôn được cấp bởi cơ quan không có thẩm quyền sẽ không có giá trị pháp lý. Điều này đồng nghĩa với việc quan hệ hôn nhân giữa hai bên nam, nữ không được công nhận theo pháp luật. Điều này ảnh hưởng đến các quyền và nghĩa vụ pháp lý của cả hai bên trong quan hệ vợ chồng như quyền về tài sản, quyền về nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng…
Không được công nhận quyền và nghĩa vụ vợ chồng
Do Giấy chứng nhận kết hôn không có giá trị pháp lý, các quyền và nghĩa vụ của vợ chồng cũng không được pháp luật bảo vệ. Trong trường hợp có tranh chấp về tài sản, quyền nuôi con, cấp dưỡng… thì sẽ không thể dựa vào Giấy chứng nhận kết hôn này để yêu cầu pháp luật can thiệp.
Cần phải đăng ký lại kết hôn
Trong trường hợp đăng ký kết hôn sai thẩm quyền, cặp đôi cần phải thực hiện lại thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền để quan hệ hôn nhân được công nhận hợp pháp. Theo quy định tại Điều 19 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, thủ tục đăng ký lại kết hôn sẽ không yêu cầu chứng minh điều kiện kết hôn, chỉ cần cung cấp các giấy tờ liên quan như Giấy chứng nhận kết hôn cũ.
Cách xử lý khi đăng ký kết hôn sai thẩm quyền
Khi phát hiện việc đăng ký kết hôn sai thẩm quyền, cặp đôi cần thực hiện các bước xử lý như sau:
Kiểm tra và xác nhận thông tin
Trước tiên, cặp đôi cần liên hệ với cơ quan đã cấp Giấy chứng nhận kết hôn để kiểm tra và xác nhận xem cơ quan này có thuộc diện sai thẩm quyền hay không. Nếu cơ quan đã xác nhận rằng việc đăng ký kết hôn được thực hiện sai thẩm quyền, cần yêu cầu hủy bỏ Giấy chứng nhận kết hôn.
Nộp đơn yêu cầu hủy bỏ Giấy chứng nhận kết hôn
Sau khi xác định Giấy chứng nhận kết hôn sai thẩm quyền, cặp đôi có thể nộp đơn yêu cầu hủy bỏ Giấy chứng nhận kết hôn. Thủ tục hủy bỏ Giấy chứng nhận kết hôn sẽ do UBND cấp xã hoặc cấp huyện nơi đã thực hiện việc đăng ký sai thẩm quyền thực hiện.
Đăng ký lại kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền
Sau khi Giấy chứng nhận kết hôn sai thẩm quyền đã được hủy bỏ, cặp đôi cần thực hiện lại thủ tục đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền. Thủ tục này tương tự như quy trình đăng ký kết hôn thông thường nhưng không yêu cầu chứng minh điều kiện kết hôn.
Xem thêm:
Một số lưu ý khi đăng ký kết hôn
Để tránh trường hợp đăng ký kết hôn sai thẩm quyền, cặp đôi cần chú ý các điểm sau:
- Luôn xác định rõ thẩm quyền của cơ quan thực hiện đăng ký kết hôn, dựa vào nơi cư trú của một trong hai bên hoặc yếu tố đặc thù của quan hệ kết hôn.
- Nếu một trong hai bên là người nước ngoài, hãy thực hiện thủ tục tại UBND cấp huyện thay vì cấp xã.
- Kiểm tra kỹ thông tin trên Giấy chứng nhận kết hôn trước khi rời khỏi cơ quan đăng ký để tránh sai sót.
Đăng ký kết hôn là một thủ tục pháp lý quan trọng, xác nhận quan hệ hôn nhân hợp pháp giữa hai bên nam và nữ. Tuy nhiên, việc thực hiện thủ tục này sai thẩm quyền có thể dẫn đến nhiều hậu quả pháp lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi của cả hai bên. Vì vậy, việc nắm rõ quy định về thẩm quyền đăng ký kết hôn và thực hiện đúng quy trình là điều cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình trong quan hệ hôn nhân.
Trên đây là nội dung tư vấn của HDS về: Đăng ký kết hôn sai thẩm quyền xử lý thế nào? Nếu còn nội dung thắc mắc, đừng ngần ngại hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.
Thông tin liên hệ
